Шаленства - гэта інфекцыйная хвароба з пераважнай паразай цэнтральнай нервовай сістэмы, якая суправаджаецца курчамі, спазмамі глоткавай і дыхальнай мускулатуры.
Шальствам часцей хварэюць дзікія жывёлы - ваўкі, лісіцы, яноты, барсукі, мядзведзі, вавёркі і іншыя. Ад іх пры ўкусе, асліненні заражаюцца хатнія жывёлы і людзі. За апошнія гады самай частай крыніцай распаўсюджвання хваробы сталі лісы.
Прыкметы шаленства ў жывёл.
Прыкметы шаленства ў жывёл вельмі разнастайныя. Найбольш характэрныя - слінаадлучэнне, вадабаязь, агрэсіўнасць, параліч, але часам яны могуць адсутнічаць. У сабак і катоў шаленства працякае ў двух формах: буйнай і ціхай.
Сабака становіцца раздражняльным, адмаўляецца ад ежы і вады, не адгукаецца на кліч, не слухаецца гаспадара. У яго адвісае хвост і ніжняя сківіца, багата вылучаецца сліна, з'яўляецца хісткасць хады. Жывёла здольна моўчкі, без брэху накінуцца на сустрэчных і ўкусіць іх. Найбольш небяспечная іншая форма шаленства - ціхая. Асноўныя прыкметы хваробы могуць быць выяўлены слаба. Яе позна распазнаюць і не прымаюць мер засцярогі.
Шляхі заражэння чалавека.
Заражэнне чалавека можа адбыцца:
- Пры ўкусе хворай жывёлай, калі вірус разам са сліной жывёлы трапляе ў рану.
- У выпадку траплення сліны на слізістыя абалонкі вачэй, носа, рота, пашкоджаныя скурныя пакровы.
- Вельмі небяспечныя драпіны, нанесеныя кіпцюрамі: жывёлы часта ліжуць лапы, таму на кіпцюрах застаецца пэўная колькасць узбуджальніка інфекцыі дастатковая для заражэння.
- Заразіцца шаленствам можна і ад знешне здаровай жывёлы, бо ў шэрагу выпадкаў шаленства ў жывёл можа працякаць у бессімптомнай форме (у сабак першыя прыкметы захворвання выяўляюцца праз 3-6 тыдняў пасля заражэння).
Пры усіх падобных судотыках з жывёламі неабходна:
Цячэнне хваробы ў чалавека.
Захворванне надыходзіць пасля інкубацыйнага перыяду (4-6 тыдняў), на працягу якога вірус з месца пранікнення ў арганізм прасоўваецца да галаўнога мозгу і выклікае яго запаленне. У некаторых выпадках гэты перыяд скарачаецца да 1-2 тыдняў або павялічваецца да 1 года і больш. Спачатку з'яўляюцца сімптомы агульнага нядужання: тэмпература, млоснасць, ваніты, галаўны боль, пачуццё разбітасці. Паступова нарастае моцнае пачуццё трывогі, з'яўляецца сверб, паколванне, цягнучыя болі па ходзе бліжэйшых да месца ўкусу нервовых шляхоў.
Далей хвароба пераходзіць у стадыю выяўленых клінічных з'яў. Развіваецца водабаязнасць - хваравітае сутаргавае скарачэнне цягліц глоткі і гартані пры спробе піць ваду, пры выглядзе вады, пры гуку льецца вады.
Меры прафілактыкі і абароны ад шаленства.
У выпадку ўкусу якой-небудзь жывёлы - неадкладна звярнуцца да ўрача.
Прышчэпкі ад шаленства застаюцца пакуль адзіным сродкам, які прадухіляе гэта грознае захворванне.
Тэлефон для даведак: 2-97-05